Czarny sezam charakteryzuje się nieco intensywniejszym smakiem od sezamu białego, jest lekko orzechowy, słodki i pozbawiony gorzkawego posmaku. Stanowi bardzo popularny składnik wielu dań kuchni azjatyckiej, często dodawany jest do sushi, farszy, deserów, surówek i sałatek, posypuje się nim powierzchnię pieczywa. Doskonale komponuje się z mięsem, rybami, warzywami i owocami.

Sezam zawiera znaczne ilości wapnia, białka, a także fitosteroli, które obniżają stężenie cholesterolu we krwi. Sezam czarny korzystnie wpływa także na perystaltykę jelit oraz pobudza proces laktacji. Nasiona czarnego sezamu korzystnie wpływają na motorykę przewodu pokarmowego, zmniejszają zaparcia, a także wspomagają pracę nerek oraz wątroby. Jednak osoby narażone na biegunki powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem regularnego spożywania czarnego sezamu. Regulują także cykl menstruacyjny oraz zwiększają produkcję mleka u matek karmiących. Ziarna sezamu mogą być wykorzystywane w dietoprofilaktyce oraz dietoterapii osteoporozy i złamań kości w związku z dużą zawartością wapnia, magnezu i fosforu. Spożywanie ziarna sezamu pomaga również w leczeniu uszkodzeń chrząstki i chorób zębów. Wysoka zawartość witaminy B1, witaminy PP i magnezu ma korzystne działanie na układ nerwowy. Ziarna sezamu zawierają również fitosterole, roślinne sterydy zmniejszające stężenie cholesterolu we krwi i zapobiegające rakowi prostaty.